Szkolenia, kursy, webinary, wyzwania… Czy to jeszcze edukacja, czy już tylko marketing?
W erze cyfrowej edukacja stała się dostępna jak nigdy wcześniej. Wystarczy kilka kliknięć, by zapisać się na kurs online, dołączyć do wyzwania, obejrzeć webinar czy kupić dostęp do „zamkniętej społeczności”. Ale w tym gąszczu cyfrowych propozycji coraz trudniej oddzielić wartościową wiedzę od pustych obietnic i sprytnie zapakowanego niczego.
📌 Formalna vs. Nieformalna edukacja – podstawowe rozróżnienie
| Typ edukacji | Formalna | Nieformalna |
|---|---|---|
| Przykłady | Szkoły, studia, kwalifikacje zawodowe | Kursy online, webinary, warsztaty, mastermindy |
| Regulacje | Tak (MEiN, MEN, instytucje akredytujące) | Nie (brak nadzoru państwowego) |
| Certyfikaty | Uznawane przez instytucje/rynek pracy | Komercyjne, często bez wartości zawodowej |
| Czas trwania | Długoterminowa (lata) | Krótkoterminowa (godziny–miesiące) |
| Cel | Zawód, dyplom, rozwój kompetencji | Inspiracja, szybki rozwój, często sprzedaż „wyniku” |
❗ Problem: złudzenie „łatwej drogi” do sukcesu
Coraz więcej osób wierzy, że nie potrzebują 3-letnich studiów, by zostać specjalistą. Wystarczy przecież:
- „3-miesięczny kurs online”,
- „wyzwanie, które zmieni Twoje życie”,
- „zostań ekspertem AI w weekend”.
🔎 Dane (PL i globalne):
- Według raportu Coursera (2023), 72% uczestników kursów online deklaruje, że chce zdobyć „nowy zawód”.
- Z badań Sedlak & Sedlak (2023) wynika, że tylko 12% absolwentów krótkich kursów (poniżej 3 miesięcy) realnie znalazło pracę zgodną z tematem kursu.
- W Polsce w 2024 roku pojawiło się ponad 4 tys. nowych kont szkoleniowych na Instagramie i TikToku, z czego wiele tworzonych jest przez osoby bez doświadczenia zawodowego.
🧨 Nowe zjawisko: Kursy o robieniu kursów
Wielu „twórców” przechodzi kursy, które uczą… jak zrobić własny kurs. Taki model wygląda tak:
- Kup kurs o tworzeniu kursów (np. „Zarabiaj na wiedzy”).
- Nagraj swój kurs o tym, co sam się właśnie nauczyłeś.
- Stwórz landing page z obietnicą „zarobków w 90 dni”.
- Uruchom kampanię sprzedażową na social media.
- Powielaj schemat.
Problem? Brak realnej wartości i brak doświadczenia u prowadzących. Często kursy są tworzone w 100% z powtarzanych promptów ChatGPT, z YouTube lub bez testów praktycznych.
💸 Gdzie podziała się wartość?
W zalewie treści trudno znaleźć coś naprawdę wartościowego. Często płacimy:
- za marketing, nie za wiedzę,
- za pakiet PDF i nagrań, które niczego nie uczą,
- za puste certyfikaty, które nigdzie się nie liczą.
✅ Kiedy edukacja nieformalna ma sens?
Edukacja nieformalna jest wartościowa, gdy:
- uzupełnia wiedzę formalną (np. szybkie doszkolenie z AI dla marketingowca),
- daje dostęp do praktyków z realnym doświadczeniem,
- jest konkretna, mierzalna i aplikowalna,
- nie obiecuje cudów, ale narzędzia.
🔍 Jak rozpoznać wartościowe źródło wiedzy?
- Sprawdź autora – czy ma praktyczne doświadczenie? Portfolio? Case studies?
- Zobacz opinie – realne, z nazwiskami, z konkretem (nie tylko „super!”).
- Treść, nie styl – więcej merytoryki niż marketingu.
- Unikaj obietnic – „zarobisz 10k w 30 dni” to sygnał alarmowy.
- Zadaj pytanie przed zakupem – zobacz, jak odpowiada autor.
🧭 Podsumowanie: jak się odnaleźć?
W świecie, gdzie każdy może być „ekspertem”, Twoim kompasem powinna być:
- czujność – nie wierz w szybki sukces,
- rozsądek – sprawdzaj źródła, nie kupuj emocją,
- doświadczenie – najwięcej uczysz się działając, nie tylko oglądając.